Vaktiyle Karaim Yahudi Cemaati Mezarlığı’nın bulunduğu arsanın, 3770 m2’lik bir bölümünde yer alan iki katlı ahşap Mehmed Paşa Konağı ile 1732 tarihli Topçubaşı Abdül Mümin Ağa çeşmesini, 8 Eylül 1865’te Prusya adına Kont Brassier de St. Simon ancak bir Osmanlı vatandaşının aracılığıyla satın alabilmişti. Sultan Abdülaziz’in iradesiyle 1868 yılında resmen Prusya adına tapuya kaydı yapılan bu konağın yerine inşaası düşünülen Prusya Sefareti’nin imar planıysa 1870 yılında mimar Hubert Goebbels tarafından hazırlandı. 1871/72’de inşaa kararı alınmış olmasına karşın Elçi Radowitz, Prusya Sefareti’nin burada değil 1874-77 yılları arasında Ayazpaşa’da inşa edilmesini sağlayacaktı. Bu sıralarda Alman Çocuk Yuvası olarak kullanılan konak ise 1885’te terk edilmiş bir durumdayken çok geçmeden yıkıldı.
Prusya Sefareti’nin Tarabya’daki yazlık konutunun inşaası için Constantinople Land and Building Company’e, 60.750 Mark peşin bedel yanı sıra 147.200 Mark değerindeki bu arsa da verilmişti. İşte bu arsada 1892 yılında başlanılan binanın inşaatı 1894 yılında tamamlandı. Toplam 6650 m2’ye oturan 49 daireli yeni barok tarzındaki binanın sahibi Ankara-Bağdat şimendifer hattı, Rumeli, Anadolu, Suriye, Bağdat, Ege, Samsun Demiryolları’nın inşaasını da yapan Ser-kurenâ Ali Beyzâde Mehmed Nahid Bey’di.
1895 yılında yalnızca C. J. Reppen vapur acentasının kiracı bulunduğu Nahid Bey Apartmanı’nın, 1896 yılında hemen hemen tüm daireleri kiralanır, kiracılar arasında Sultan II. Abdülhamid’in diş hekimi Hantz von der Heyde, Topçu Baş Komutanlığı’ndan Vinicombe Paşa ve Albay Atkinson Bey, Düyûn-ı Umûmiyye Genel Müdürlüğü danışmanı Casimir Sosnowsky Stocki, İngiliz Konsolos yardımcısı G. P. Devey yanı sıra Osmanlı Bankası, Şark Demiryolları Şirketi memurları, mühendisler, işadamları ve tüccarlar bulunmaktaydı.
Helbig ve Şürekâsı Bankası’nın ortaklarından Charles Helbig (Liege 1822-İstanbul 1894) ile Leontine de Balzac’ın oğulları Belçikalı Jean Baptiste Helbig’in, Nahid Bey Apartmanı’nı satın almasıyla bina 1902 yılından itibaren Cité Yazıcı yanı sıra Helbig Apartmanı olarak anılmaya başlandı.
Şubat 1919’da Helbig vârislerinin izâle-i şüyû talebiyle İstanbul İcra Dairesi’nin açık artırmasıyla Selânik’te sigara kâğıdı matbaası sahibi ve ithalatçısı Mair de Botton Efendi ve müteahit David de Botton Efendi’ye satılan bina bu tarihten itibaren Botton Han olarak anılacaktı.
Botton Biraderler’in, 27.9.1929’da binayı 18.800 sterlin bedelle Selânik Bankası’na ipotek etmelerinin ardından 4.11.1929’da ipoteği devralan Victoria Sigorta Şirketi, 1935 yılında esaslı bir onarım yaptıktan sonra 11.3.1942’de binayı Kâzım Taşkent’e sattı. Bina bundan böyle Kâzım Taşkent’in 1940’lı yılların başında Alpler’de geçirdiği bir kazada hayatını kaybeden oğlu Doğan’ın anısına Doğan Apartmanı adıyla anılacaktır. 5.7.1950’de yine Kâzım Taşkent’in sahibi bulunduğu Demir Toprak Firması’na devredilen Doğan Apartmanı 1970’lerin başından itibaren dairelere bölünerek satılmıştır.
Emine Çiğdem Tugay
)O(
